Ο Εμβολιασμός Ενηλίκων ως Φαρμακευτική Υπηρεσία στη British Columbia του Καναδά

Κάποιες φορές στα άρθρα μας, ακολουθείτε συνδέσμους που σας οδηγούν σε ιστοσελίδες που δεν μας ανήκουν. Οι σύνδεσμοι αυτοί επισημαίνονται με ένα βέλος στα δεξιά του συνδέσμου.
Παρότι καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να περιλαμβάνουμε στο περιεχόμενό μας μόνο συνδέσμους που οδηγούν σε ιστοσελίδες υψηλής ποιότητας, δεν έχουμε καμία ευθύνη για το περιεχόμενο ή τη διαθεσιμότητα ιστοσελίδων που ανήκουν σε τρίτους.
Επιπλέον, έχετε υπόψη σας ότι οι πολιτικές ασφάλειας και ιδιωτικότητας σε αυτές τις ιστοσελίδες πιθανόν να είναι διαφορετικές από αυτές του Κλινικού Φαρμακοποιού, συνεπώς φροντίστε να τις διαβάσετε προσεκτικά.
Για ερωτήματα και ανησυχίες σχετικά με το περιεχόμενο των συνδεδεμένων ιστοσελίδων, παρακαλούμε να απευθύνεστε στους διαχειριστές αυτών.

O κ. Craig Thompson παρουσιάζει τα πρωτοποριακά προγράμματα “I Boost Immunity” και “Kids Boost Immunity” στο συνεδριακό κέντρο “Les Pensières Center for Global Health”, στα πλαίσια της συνάντησης των μελών του VSN το 2018 (οι Σταυρούλα Χαρίση και Διαμαντής Κλημεντίδης παρακολουθούν αποσβολωμένοι, σε πρώτο πλάνο).

Με τον Craig Thompson γνωριστήκαμε τον Ιούνιο του 2018 στο Annecy της Γαλλίας, όπου πραγματοποιήθηκε η συνάντηση των μελών του Vaccine Safety Net. Η συνύπαρξη στον ίδιο χώρο με τόσους πανέξυπνους ανθρώπους και ο ενθουσιασμός που αυτή γεννά ίσως να συνέβαλαν στην εξαιρετική εντύπωση που μου άφησε τότε. Το γεγονός όμως είναι ότι ο Craig είναι από εκείνους τους χαρακτήρες που δεν μπορείς παρά να συμπαθήσεις.

Αν εξαιρέσουμε την ξεκαρδιστική διήγησή του για την πρώτη του επαφή με την Ελλάδα και τις Εθνικές Εκλογές της πριν από 30 χρόνια, όταν έκανε τις διακοπές του ως νέος τουρίστας στη Ρόδο, τα πράγματα παρέμειναν τυπικά μεταξύ μας. Εντούτοις, αυτό έμελλε να αλλάξει όταν ξαναβρεθήκαμε τον Οκτώβριο του 2019, αυτή τη φορά στη Γενεύη, στα πλαίσια της συνάντησης του Advisory Group του Vaccine Safety Net. Κάπου ανάμεσα στις πολύωρες παρουσιάσεις, τους δεκάδες καφέδες για να βγει το πρόγραμμα, την ελβετική σοκολάτα στα διαλείμματα και τον -δυστυχώς- περιορισμένο χρόνο για networking με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας, έμαθα πολλά για τον ίδιο και τη δουλειά που κάνει ως διευθυντής της υπηρεσίας εμβολιασμών του Υπουργείου Υγείας της British Columbia, ιδιαίτερα δε για το πώς ενεπλάκησαν ενεργά οι φαρμακοποιοί της περιοχής με αυτή τη διαδικασία. Έτσι, του ζήτησα να καταγράψω αυτές τις πληροφορίες μέσω μιας συνέντευξης, την οποία μου παραχώρησε ευχαρίστως και προς μεγάλη μου χαρά.

Διαμαντής Κλημεντίδης (Δ.Κ.): Κύριε Thompson, πολλούς χαιρετισμούς από τη Θεσσαλονίκη! Σας ευχαριστώ θερμά για τον χρόνο που αφιερώνετε σ’ αυτή τη συνέντευξη, παρά το δύσκολο πρόγραμμά σας. Για αρχή, μπορείτε να μας πείτε τι κάνετε ακριβώς; Ποιος είναι ο ρόλος σας στο Υπουργείο Υγείας της British Columbia (BC)?

Craig Thompson (C.T.): Είμαι Διευθυντής Εμβολιασμών, Σεξουαλικής Υγείας και Φυματίωσης, και Αναπληρωτής Διευθυντής Αιματογενώς Μεταδιδόμενων Λοιμώξεων. Ως διευθυντής, λοιπόν, επιτηρώ αυτά τα προγράμματα σε συστημικό επίπεδο, εξασφαλίζοντας ότι ανταποκρίνονται στις ανάγκες και στις επιθυμίες των πολιτών, παρέχοντας το υψηλότερο επίπεδο υπηρεσιών. Επίσης, φροντίζω ώστε να διαθέτουμε επάρκεια σε εξειδικευμένο και καλά εξοπλισμένο ανθρώπινο δυναμικό στην υπηρεσία του πληθυσμού. Παρακολουθώ και αξιολογώ την απόδοση των υπηρεσιών πρόληψης και κάνω τις απαραίτητες παρεμβάσεις όπου χρειάζεται, για τη βελτιστοποίησή τους. Αυτό περιλαμβάνει την ανασκόπηση τόσο των επιδημιολογικών όσο και των οικονομικών δεδομένων.

Αν θέλουμε να το πούμε πιο απλά, η δουλειά μου είναι να εξασφαλίζω ότι η BC διαθέτει το καλύτερο δυνατό πρόγραμμα εμβολιασμών με βάση τους πόρους που έχουμε. Αν χρειαζόμαστε περισσότερους ή επιθυμούμε να προσθέσουμε νέους, υποβάλλω τις αντίστοιχες προτάσεις στον Υπουργό Υγείας.

Αυτή τη στιγμή βρίσκομαι με απόσπαση στον Οργανισμό Δημόσιας Υγείας της British Columbia, όπου αναπτύσσω ένα διαδικτυακό εκπαιδευτικό πρόγραμμα που θα υποστηρίξει τη νέα μας υποχρεωτική αναφορά εμβολιασμών για όλους τους μαθητές των σχολείων, αλλά και την καινοτομία της BC σε διεθνές επίπεδο.

Παραθέτω κάποια στοιχεία για το ατομικό μου βιογραφικό, για όποιον ενδιαφέρεται: Είμαι νοσηλευτής με 25ετή πείρα στα λοιμώδη νοσήματα και στη δημόσια υγεία. Έχω υπηρετήσει στο Ιατρικό Σώμα των Καναδικών Ενόπλων Δυνάμεων. Έχω πτυχία στη Νοσηλευτική, το Marketing και τη Φυσική Διανομή (Logistics), και μεταπτυχιακό στη Διοίκηση (MBA). Έχω υπάρξει επικεφαλής ομάδων απόκρισης σε πολλές επιδημίες, όπως του SARS με τον Οργανισμό Δημόσιας Υγείας του Τορόντο και του H1N1 με το Υπουργείο Υγείας της British Columbia.

Δ.Κ.: Η βασική αφορμή για αυτή τη συνέντευξη ήταν ότι, στην επαρχία σας, οι φαρμακοποιοί πραγματοποιούν μεγάλο μέρος των εμβολιασμών. Πριν όμως μιλήσουμε με λεπτομέρειες για αυτό, μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια για τον τρόπο που είναι δομημένο το σύστημα υγείας στον Καναδά; Για παράδειγμα, υπάρχει σύστημα πρωτοβάθμιας φροντίδας με οικογενειακούς γιατρούς σε ρόλο gatekeeping, όπως στη Μεγάλη Βρετανία; Είναι εύκολη η πρόσβαση σε ειδικούς ιατρούς;

C.T.: Στην British Columbia οι φαρμακοποιοί πραγματοποιούν τους περισσότερους εμβολιασμούς στους ενήλικες από 18 ετών και άνω. Η Δημόσια Υγεία πραγματοποιεί τους περισσότερους εμβολιασμούς στις ηλικίες μεταξύ 5 και 17 ετών, οι οποίοι γίνονται κατά κανόνα στα δημόσια σχολεία. Τα παιδιά που είναι μικρότερα από 5 χρονών, εμβολιάζονται βάσει ενός μεικτού μοντέλου όπου συμμετέχει η Δημόσια Υγεία μαζί με τους παιδιάτρους.

Όσον αφορά την υγειονομική περίθαλψη στον Καναδά, αυτή αποτελεί ευθύνη της διοίκησης κάθε επαρχίας ξεχωριστά. Αυτό σημαίνει ότι η τοπική κυβέρνηση κάθε περιοχής είναι υπεύθυνη ώστε να παρέχει το δικό της σύστημα υγείας στους πολίτες, και να το διαχειριστεί ανάλογα. Η Ομοσπονδιακή κυβέρνηση έχει τη νομοθετική εξουσία κι ευθύνη να διασφαλίσει γενικότερα θέματα, όπως για παράδειγμα ότι η καθολικότητα ισχύει παντού (ότι, δηλαδή, όλοι οι Καναδοί έχουν καθολική πρόσβαση στην υγεία μέσω ενός δημόσιου συστήματος). Φυσικά, υπάρχουν διαφορετικές απόψεις για το πώς ερμηνεύεται αυτό στην πράξη.

Η Ομοσπονδιακή κυβέρνηση παρέχει επίσης χρηματοδότηση κι αξιολογεί τις υπηρεσίες των επαρχιών, ως μια μορφή λογοδοσίας. Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Υγείας (Health Canada) επιτηρεί την έγκριση της κυκλοφορίας φαρμάκων κι εμβολίων, αλλά το αν αυτά αποζημιώνονται από δημόσιους πόρους καθώς και ο τρόπος που παρέχονται, αφορά τις τοπικές αρχές.

Για να επανέλθω στην ερώτηση: Οι παραδοσιακοί «φύλακες» (gatekeepers) του καναδικού συστήματος υγείας είναι οι γενικοί γιατροί. Οποιαδήποτε υπηρεσία σε επόμενο επίπεδο (π.χ., περισσότερες διαγνωστικές εξετάσεις, ραντεβού με γιατρό ειδικότητας) απαιτεί τη σχετική παραπομπή.

(Σ.σ.: Ο ενδιαφερόμενος αναγνώστης μπορεί να διαβάσει περισσότερες λεπτομέρειες για το σύστημα υγείας του Καναδά εδώ: https://www.canada.ca/en/health-canada/services/health-care-system/reports-publications/health-care-system/canada.html)

Δ.Κ.: Τι ισχύει με την εκπροσώπηση των φαρμακοποιών στην BC? Υπάρχουν διαφορετικά σωματεία για τη συνδικαλιστική και επιστημονική εκπροσώπησή τους;

C.T.: Δεν είμαι σίγουρος ότι καταλαβαίνω την ερώτηση. Νομίζω όμως ότι αναφέρεστε στον τρόπο που ρυθμίζεται το επάγγελμα. Υπεύθυνο γι’ αυτό είναι το Κολέγιο των Φαρμακοποιών(College of Pharmacists of British Columbia).

Το Υπουργείο Υγείας εκδίδει τη νομοθεσία που παρέχει τη γενική κατεύθυνση, ενώ το Κολέγιο παρακολουθεί και καθιερώνει πρότυπα επαγγελματικής πρακτικής, τα οποία μάλιστα μπορεί να θέτουν περιορισμούς. Για παράδειγμα, το Υπουργείο δηλώνει ότι οι φαρμακοποιοί μπορούν να εμβολιάζουν (δίχως περιορισμούς). Ωστόσο, είναι το Κολέγιο που θέτει τους περιορισμούς (υποτίθεται για λόγους δημόσιας υγείας -όχι ο πραγματικός λόγος, κατά τη γνώμη μου). Το Κολέγιο λοιπόν λέει ότι οι Φαρμακοποιοί μπορούν να χορηγούν ενέσιμα εμβόλια σε άτομα ηλικίας 5 ετών και άνω, και ρινικά εμβόλια από 2 ετών και άνω (σ.σ. αφορά το ζωντανό εξασθενημένο εμβόλιο της γρίπης που δεν κυκλοφορεί στην Ελλάδα και χορηγείται με τη μορφή ρινικού σπρέι).

(Σ.σ. O Craig Thompson δεν αναφέρθηκε στη συνδικαλιστική εκπροσώπηση των φαρμακοποιών, η οποία στον Καναδά -όπως και στη Μ. Βρετανία- γίνεται από ξεχωριστούς οργανισμούς από αυτόν που καθορίζει τα επαγγελματικά standards. Στην British Columbia ένας από αυτούς είναι η BC Pharmacists Association).

Δ.Κ.: Πόσα φαρμακεία έχει η British Columbia? Έχουν ισομερή γεωγραφική κατανομή; Πώς είναι το «μέσο φαρμακείο» εκεί;

C.T.: Δεν γνωρίζω τον αριθμό των φαρμακείων, αλλά μπορώ να σας παραθέσω τον αριθμό των φαρμακοποιών:

Φαρμακοποιοί στην BC (την 1η Ιανουαρίου 2020)

Στην κοινότηταΣτο νοσοκομείοΣε άλλους ρόλουςΣύνολο αδειούχων φαρμακοποιών
4.0741.0481.2286.350

Πηγή: https://napra.ca/national-statistics

Τα περισσότερα φαρμακεία βρίσκονται στην περιοχή Lower Mainland της BC και στο νότιο Vancouver Island. Τα περισσότερα φαρμακεία ανήκουν σε κάποια αλυσίδα/franchise, όμως υπάρχουν και ιδιωτικά φαρμακεία.

(Σ.σ. Η British Columbia έχει πληθυσμό 5,1 εκατομμύρια περίπου)

Δ.Κ.: Εμπλέκονταν οι φαρμακοποιοί με τους εμβολιασμούς στο παρελθόν;

C.T.: Παρότι δεν επιτρεπόταν να κάνουν τους ίδιους τους εμβολιασμούς, μπορούσαν να διαθέτουν εμβόλια από το φαρμακείο τους, ωστόσο μόνο αυτά που δεν αποζημιώνονταν από το δημόσιο. Δεν μπορούσαν δηλαδή να διαθέτουν από το φαρμακείο τα εμβόλια που κάλυπτε η Δημόσια Υγεία. Τώρα μπορούν να τα διαθέτουν κανονικά, όμως η προμήθεια αυτών των εμβολίων συνεχίζει να τελεί υπό τον έλεγχο της Δημόσιας Υγείας.

Δ.Κ.: Υπήρξε κάποια ανάγκη που οδήγησε την κυβέρνηση στην αναζήτηση εναλλακτικών τρόπων ανοσοποίησης του πληθυσμού;

C.T.: O H1N1 υπήρξε η πρώτη πίεση προς την ανάγκη εμβολιασμού από φαρμακοποιούς. Σε πρώτη φάση, οι φαρμακοποιοί επιτρεπόταν να κάνουν μόνο τον ετήσιο αντιγριπικό εμβολιασμό, όμως επειδή ο πληθυσμός-στόχος ήταν περίπου ο ίδιος, προστέθηκε και ο αντιπνευμονιοκοκκικός εμβολιασμός.

Κατόπιν, αντιδρώντας σε ένα επιδημικό ξέσπασμα κοκκύτη, κάποιος αξιωματούχος μιας υγειονομικής υπηρεσίας ζήτησε να συνδράμουν οι φαρμακοποιοί στον έλεγχο της επιδημίας. Το Υπουργείο απάντησε αλλάζοντας τη νομοθεσία, έτσι ώστε να συμπεριλάβει πλέον όλα τα εμβόλια.

Δ.Κ.: Πότε συνέβη αυτή η επιδημία κοκκύτη; Επίσης, πότε άλλαξε η νομοθεσία ώστε να συμπεριλάβει όλα τα εμβόλια;

C.T.: Το 2009 οι φαρμακοποιοί απέκτησαν τη νομιμοποίηση να χορηγούν υποδόριες, ενδοδερμικές και ενδομυϊκές ενέσεις προς εμβολιασμό και αντιμετώπιση της αναφυλαξίας στους κατοίκους της British Columbia ηλικίας 5 ετών κι άνω. Από το 2015, οι φαρμακοποιοί μπορούν να χορηγούν εμβόλια ρινικού σπρέι σε παιδιά 2 ετών και άνω.

Ο Η1Ν1 έδωσε το έναυσμα. Αν δεν είχε συμβεί αυτό, δεν είμαι σίγουρος ότι τα πράγματα θα εξελίσσονταν έτσι –τουλάχιστον όχι τόσο γρήγορα. Ωστόσο, παρότι οι φαρμακοποιοί είχαν αδειοδοτηθεί να κάνουν εμβόλια, αυτό το γεγονός δεν τους έδωσε αυτόματη πρόσβαση σε όλα τα δημοσίως αποζημιούμενα εμβόλια. Αρχικά, περιορίστηκαν μόνο στα εμβόλια του πνευμονιόκοκκου και της γρίπης.

Το 2012 σημειώθηκε ένα επιδημικό ξέσπασμα κοκκύτη που πυροδότησε την ανάγκη επέκτασης της πρόσβασης των φαρμακοποιών σε περισσότερα δημοσίως αποζημιούμενα εμβόλια.

Αναγνωρίζετε το μοτίβο που επέτρεψε στους φαρμακοποιούς να εμβολιάζουν; Μια κρίση Δημόσιας Υγείας!

(Σ.σ. Στον παρακάτω πίνακα αναγράφονται όλα τα εμβόλια που μπορούν να χορηγούν οι φαρμακοποιοί ανά περίπτωση στο φαρμακείο τους. Τα εμβόλια παρέχονται δωρεάν από την κυβέρνηση και οι φαρμακοποιοί αποζημιώνονται για την υπηρεσία που παρέχουν στον πολίτη)

Όπως είπα και νωρίτερα, η νομοθεσία δεν χρειαζόταν να αλλάξει – οι φαρμακοποιοί μπορούσαν ήδη να κάνουν όλα τα εμβόλια. Η πρόσβαση σε δημοσίως αποζημιούμενα εμβόλια απαιτούσε πόρους και λογοδοσία τόσο από την κυβέρνηση όσο και από τη Δημόσια Υγεία (η τελευταία διανέμει τα εμβόλια στην BC). Σημείωση: Ακόμα και σήμερα δεν υπάρχει στοχοθετημένος προϋπολογισμός για τον εμβολιασμό από τους φαρμακοποιούς εντός της κυβέρνησης· τα χρήματα προέρχονται από ήδη υπάρχοντα κονδύλια του Τμήματος Φαρμακευτικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Υγείας.

Δ.Κ.: Παρέχει η Πολιτεία κάποιου είδους εργαλεία στους φαρμακοποιούς ώστε να τους βοηθήσει και να τους καθοδηγήσει;

C.T.: Αρχικά, το Κέντρο Ελέγχου Λοιμώξεων της BC (BCCDC) παρείχε ειδικά μαθήματα εμβολιασμού στους φαρμακοποιούς. Σήμερα τα μαθήματα αυτά συνεχίζουν να υπάρχουν αλλά ως μέρος της προϋπόθεσης που θέτει το Κολέγιο για δια βίου εκπαίδευση. Τώρα, τα Πανεπιστήμια της BC καλύπτουν το εκπαιδευτικό κομμάτι προς τους φαρμακοποιούς. Επιπρόσθετα, οι φαρμακοποιοί απαιτούνται να έχουν ενημερωμένη πιστοποίηση στις Πρώτες Βοήθειες και στην ΚΑΡΠΑ.

Δ.Κ.: Έχει προβλεφθεί κάποια διαδικασία επαναπιστοποίησης για τους φαρμακοποιούς ώστε να παραμένουν κατάλληλοι ως πάροχοι εμβολιασμών, είτε εκπαιδεύτηκαν αρχικά από το BCCDC είτε από το Πανεπιστήμιο;

C.T.: Οι φαρμακοποιοί είναι υποχρεωμένοι να διατηρούν ενημερωμένη την εκπαίδευσή τους στις Πρώτες Βοήθειες και στην ΚΑΡΠΑ (σ.σ. επαναλαμβάνεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα). Πέραν τούτου, εφόσον έχουν πιστοποίηση σε ισχύ την οποία καταθέτουν στο Κολέγιο, θεωρούνται επαρκείς ως πάροχοι εμβολιασμού για όσο παραμένουν δηλωμένοι στο Κολέγιο ως τέτοιοι.

Δ.Κ.: Τι πόροι χρειάστηκαν για όλο αυτό;

C.T.: Το BCCDC συνεργάστηκε με το Κολέγιο και ανέπτυξαν το εκπαιδευτικό υλικό από κοινού. Δεν έχω υπόψη μου αν αντλήθηκαν επιπλέον πόροι από κάπου αλλού – το πιθανότερο είναι ότι το κόστος απορροφήθηκε από το BCCDC.

Δεν έχω λόγια για τους φαρμακοποιούς ως «εμβολιαστές». Κέρδισαν την παρτίδα για εμάς σε πολλαπλά επίπεδα. Ένας τεράστιος οικονομικά αποδοτικός σύμμαχος!

Δ.Κ.: Τι στόχους είχατε αρχικά; Τους πετύχατε;

C.T.: Ο στόχος ήταν να αυξηθεί η πρόσβαση του κοινού στα εμβόλια, κι επετεύχθη πανηγυρικά! 

Δ.Κ.: Πώς αντέδρασαν οι φαρμακοποιοί στην πρωτοβουλία;

C.T.: Με εξαιρετικά θετικό τρόπο! Οι φαρμακοποιοί εξελίχθηκαν σε πολύ ισχυρό σύμμαχο του προγράμματος εμβολιασμών.

Δ.Κ.: Και τα υπόλοιπα ενδιαφερόμενα μέρη; Πώς είδαν αυτή την εξέλιξη οι γιατροί, οι νοσηλευτές και το κοινό;

C.T.: [Γελάει] Λοιπόν…

Γιατροί και φαρμακοποιοί βρίσκονταν ήδη «στα μαχαίρια» για τις επαναλαμβανόμενες συνταγές, οπότε υπήρχε ήδη εγκατεστημένη ένταση μεταξύ των δύο πλευρών. Η εξουσιοδότηση των φαρμακοποιών να παρέχουν εμβολιασμούς οδήγησε σε σημαντική κλιμάκωση αυτής της έντασης. Η αίσθησή μου είναι ότι το ηλικιακό όριο των πολιτών που τέθηκε στους φαρμακοποιούς από το Κολέγιό τους ήταν ένας τρόπος να κατευναστούν οι γιατροί, που βλέπουν τους φαρμακοποιούς και τις υπηρεσίες τους ως ανταγωνιστές.

Ας πούμε ότι η μάχη ακόμα μαίνεται…

Οι Νοσηλευτές Δημόσιας Υγείας (ΝΔΥ) δεν ήταν δεκτικοί αρχικά στην ιδέα των φαρμακοποιών ως παρόχων εμβολιασμού, παρότι αυτό θα σήμαινε ότι θα ελαφρυνόταν σημαντικά το δικό τους έργο. Τους είδαν κι εκείνοι ως απειλή. Όμως, με την πάροδο των χρόνων, μπορώ πλέον με ασφάλεια να πω ότι οι ΝΔΥ είναι πλέον όχι μόνο δεκτικοί αλλά ενεργοί υποστηρικτές. Η Διοίκηση Δημόσιας Υγείας αναγνωρίζει τα τεράστια οικονομικά οφέλη που προκύπτουν από την εμπλοκή των φαρμακοποιών στους εμβολιασμούς και, μάλιστα, επιχείρησε να μετακυλήσει όλους τους εμβολιασμούς ενηλίκων σ’ αυτούς. Εξαιτίας των μοντέλων χρηματοδότησης, το Υπουργείο Υγείας δεν υποστήριξε πλήρως αυτή την απόπειρα. Κοιτάζοντας όμως το δάσος αντί για το δέντρο, το σύστημα θα κέρδιζε τεράστια ποσά αν γινόταν η κατάλληλη ανακατανομή της χρηματοδότησης.

Επιπλέον, η εξυπηρέτηση και η προσβασιμότητα βρίσκονται πια σε άλλο επίπεδο. Πολλά φαρμακεία είναι ανοιχτά 365 μέρες το χρόνο, κάποια 24 ώρες το 24ωρο· η δική μας δημόσια υπηρεσία δεν μπορεί να προσφέρει την ίδια εξυπηρέτηση μ’ αυτή που μπορεί να προσφέρει ένας φαρμακοποιός!

Τέλος, το κοινό αγκάλιασε ολοκληρωτικά τους φαρμακοποιούς σ’ αυτό τον ρόλο, κι αυτό είναι εμφανές από τον αριθμό των ανθρώπων που επισκέπτονται το φαρμακείο για τον αντιγριπικό εμβολιασμό συγκριτικά με τους άλλους παρόχους (γιατρούς, γιατρούς εργασίας, δημόσια υγεία).

Δ.Κ.: Αποζημιώνονται οι φαρμακοποιοί γι’ αυτή τη δραστηριότητα; Αν ναι, από πού;

C.T.: Ναι, οι φαρμακοποιοί αποζημιώνονται με $10 Καναδά για την χορήγηση του εμβολίου, από το Υπουργείο Υγείας. Τα δημοσίως αποζημιούμενα εμβόλια τούς παραδίδονται δωρεάν, αν και είναι υποχρεωμένοι να τα παραλαμβάνουν μόνοι τους από τη δημόσια υπηρεσία. Αυτή τη στιγμή εξετάζουμε τρόπους απευθείας παράδοσης των εμβολίων στους φαρμακοποιούς.

Δ.Κ.: Η διαδικασία είναι διαφορετική από αυτή που εφαρμόζεται στην Ελλάδα. Θα μπορούσατε να μας την περιγράψετε εν συντομία; Για παράδειγμα, είναι απαραίτητο να έχει ο ασθενής συνταγή όταν πάει στο φαρμακείο για να εμβολιαστεί; Έχει ο φαρμακοποιός πρόσβαση στον φάκελο υγείας του ασθενούς ή σε κάποιο άλλο έγγραφο που πιστοποιεί ότι δικαιούται το εμβόλιο;

C.T.: Για τα εμβόλια που βρίσκονται στο Πρόγραμμα Εμβολιασμών της BC δεν χρειάζεται ιατρική συνταγή. Ο ενδιαφερόμενος μπορεί να κλείσει ραντεβού για εμβολιασμό απευθείας με τον φαρμακοποιό. Τις περισσότερες φορές, απλά πηγαίνεις και το κάνεις εκείνη τη στιγμή. Όλα τα κόστη καλύπτονται από τη δημόσια ασφάλιση υγείας της BC. Για τα εμβόλια που γίνονται ιδιωτικά, τυπικά ο φαρμακοποιός δεν απαιτείται να έχει συνταγή, αλλά οι περισσότεροι θα ζητήσουν συνταγή ως εξασφάλιση, καθότι δεν έχουν πρόσβαση στον φάκελο υγείας του ασθενούς. Η βέλτιστη πρακτική είναι να υπάρχει ιατρική συνταγή, αλλά τελικά εξαρτάται από τον κάθε φαρμακοποιό. Σ’ αυτή την περίπτωση, το άτομο θα πληρώσει ιδιωτικά τόσο την αξία του εμβολίου όσο και την υπηρεσία του εμβολιασμού.

Δ.Κ.: Είπατε ότι ο φαρμακοποιός δεν έχει πρόσβαση στον φάκελο υγείας του ασθενούς. Πώς καταγράφεται ο εμβολιασμός;

C.T.: Ο φαρμακοποιός καταγράφει τον εμβολιασμό σε αρχείο που παραδίδει στον ασθενή. Σε ό,τι αφορά τα παιδιά και μόνο, το αρχείο αποστέλλεται στη Δημόσια Υγεία για καταγραφή, αλλά αυτό δεν γίνεται για τους ενήλικες. Επιπρόσθετα, μια ακόμα εγγραφή που πιστοποιεί την πράξη αποστέλλεται μέσω του συστήματος PharmaNet – το σύστημα χρέωσης υπηρεσιών μέσω του οποίου πληρώνονται οι φαρμακοποιοί από την κυβέρνηση.

Δ.Κ.: Και μια τελευταία ερώτηση, ίσως λίγο εκτός θέματος, ίσως και όχι: Γνωρίζετε αν υπάρχουν άλλες «παραδοσιακές» ιατρικές υπηρεσίες που διεκδικούν οι φαρμακοποιοί στην BC?

C.T.: Οι φαρμακοποιοί εφαρμόζουν άμεση επιβλεπόμενη θεραπεία στη φυματίωση (σ.σ. Directly Observed Therapy, DOT), μπορούν να κάνουν τους προβλεπόμενους ταξιδιωτικούς εμβολιασμούς, που ήταν παραδοσιακά αντικείμενο των γιατρών, κι έχουν ήδη κλινικές μεθαδόνης (σ.σ. https://www.bcpharmacists.org/methadone-maintenance-treatment-mmt). Υπάρχουν αυτή τη στιγμή μάχες διεκδίκησης κεκτημένων μεταξύ γιατρών και φαρμακοποιών, αλλά αφορούν κυρίως θέματα συνταγογράφησης.

Προσωπικά πιστεύω ότι οι φαρμακοποιοί μπορούν να κάνουν πολλά περισσότερα και θα έπρεπε ήδη να εξερευνούμε αυτές τις δυνατότητες. Η υγειονομική περίθαλψη θα έπρεπε να επικεντρώνεται στην προσβασιμότητα, όχι στην προάσπιση κεκτημένων – αυτό είναι μεγάλο πρόβλημα!

Το καινούριο μου σλόγκαν, το οποίο φροντίζω να κοινοποιώ με κάθε ευκαιρία, είναι ότι δεν θα πρέπει να ασχολούμαστε με τον προστατευτισμό των παρόχων αλλά να διασφαλίζουμε ότι και ο τελευταίος κάτοικος έχει πρόσβαση στον εμβολιασμό. Με άλλα λόγια, το καθήκον μας είναι να εμβολιάζεται ο κόσμος, όχι να διατηρούμε μονοπώλια παρόχων στη διενέργεια εμβολιασμών – αυτό είναι πραγματικά φαιδρό και φρονώ ότι αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια στην πρόοδο.


Η συνέντευξη του Craig Thompson πραγματοποιήθηκε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου την πρώτη εβδομάδα του Ιανουαρίου 2020, γι’ αυτό δεν υπάρχει καμία αναφορά στον SARS-CoV-2· για τον ίδιο ακριβώς λόγο δεν δημοσιεύτηκε νωρίτερα. 

Μοιραστείτε τη γνώση!