Το παρακάτω κείμενο γράφτηκε ως status στο προφίλ μου στο Facebook πέρυσι και φιλοξενήθηκε στο blog Greek OTC. Ένα χρόνο (παρά 4 ημέρες) μετά, ένα γνώριμο γρατσούνισμα στο λαιμό μου θύμισε πως ορισμένες συμβουλές έχουν διαχρονική αξία, τουλάχιστο μέχρι να εμφανιστούν νέα δεδομένα που τις καθιστούν παρωχημένες. Σας το παραθέτω σχεδόν απαράλλαχτο, με την εξαίρεση ορισμένων μικρών διορθώσεων και προσθηκών.
Σύμφωνα με τις νεότερες οδηγίες της Infectious Diseases Society of America για την αντιμετώπιση του πονόλαιμου1, μόνο το 20-30% των παιδιών και το 5-15% των ενηλίκων με πονόλαιμο εμφανίζουν λοίμωξη βακτηριακής φύσης και άρα πρέπει να λάβουν αντιβιοτική θεραπεία. Σε όλες τις υπόλοιπες περιπτώσεις η λοίμωξη είναι ιογενής και επιδέχεται μόνο συμπτωματικής αντιμετώπισης.
Διανύουμε την εποχή του χρόνου που τέτοιου είδους λοιμώξεις παρουσιάζουν έξαρση. Μια και στη χώρα μας είμαστε θλιβεροί πρωταθλητές στη χρήση αντιβιοτικών, όπως φαίνεται και στον παραπάνω πίνακα, καλό είναι να έχουμε στο νου μας τα εξής:
Αν ο πονόλαιμος συνοδεύεται από συμπτώματα όπως βήχας, μύτη που «τρέχει», βραχνάδα και στοματικά έλκη (άφθες), το πιθανότερο είναι πως πρόκειται για ίωση, άρα τα αντιβιοτικά είναι άχρηστα.
Αν ο πονόλαιμος εμφανίζεται πολύ απότομα, η κατάποση πονάει και συνυπάρχει και πυρετός, τότε είναι πιθανή η λοίμωξη με στρεπτόκοκκο ομάδας Α. Η διάγνωση γίνεται πολύ εύκολα στο ιατρείο με το strep-test και τα αποτελέσματα βγαίνουν μέσα σε μισή ώρα. Σε αυτή την περίπτωση, ενδείκνυται η πενικιλίνη (αμοξικιλίνη για 10 μέρες συνήθως), εκτός κι αν υπάρχει αλλεργία οπότε η εναλλακτική είναι κάποιο μακρολίδιο (κλαριθρομυκίνη ή αζιθρομυκίνη).
Ανακεφαλαιώνοντας λοιπόν, ας θυμόμαστε ότι στο 85-95% των περιπτώσεων που πονάει ο λαιμός μας, υπεύθυνος είναι κάποιος ιός. Αποφεύγουμε κάθε είδους αντιμικροβιακή θεραπεία, συμπεριλαμβανομένων των στοματικών διαλυμάτων και των καραμελών που περιέχουν αντιβιοτικές ουσίες κι ας κατατάσσονται στα μη-συνταγογραφούμενα φάρμακα -δεν παύουν να είναι φάρμακα και η χρήση τους επιβάλλει την καθοδήγηση από επιστήμονα υγείας. Την ίδια ανακούφιση μπορούμε να επιτύχουμε χρησιμοποιώντας παραδοσιακές μεθόδους, όπως οι γαργάρες με αλατόνερο, οι οποίες μειώνουν τη φλεγμονή με μηχανικό τρόπο (μέσω του φαινομένου της ώσμωσης) ή άλλα προϊόντα του φαρμακείου που προσφέρουν αντιμετώπιση των συμπτωμάτων χωρίς να συμβάλλουν σε μια από τις μεγαλύτερες απειλές για τη Δημόσια Υγεία παγκοσμίως, αυτή της ανάπτυξης ανθεκτικών βακτηριακών στελεχών.
ΑΝΑΦΟΡΕΣ
- Shulman ST, Bisno AL, Clegg HW, Gerber MA, Kaplan EL, Lee G, Martin JM, Van Beneden C; Infectious Diseases Society of America. Clinical practice guideline for the diagnosis and management of group A streptococcal pharyngitis: 2012 update by the Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis. 2012 Nov 15;55(10):e86-102. doi: 10.1093/cid/cis629. Epub 2012 Sep 9. PubMed PMID: 22965026.
